کم‌ کاری تخمدان از بیماری‌ های مشهوردر خانمها است که بیشتر به دلیل  ارثی بودن در فامیل (خواهر، مادر، عمه، خاله و…) رخ میدهد. عمده ترین نشانه این بیماری، عادت ماهیانه دیر به دیر و بعضی وقتها هر چند ماه یکبار است.

توضیح این که اصولا قاعدگی طبیعی هر ۲۸ تا ۳۰ روز یکبار است و این فاصله می تواند از هر ۲۱ روز تا ۳۵ روز یکبار هم باشد، اما اگر طولانی تر از این زمان باشد یعنی از شروع یک قاعدگی تا شروع بعدی بیش از ۳۵ روز طول بکشد نیاز به بررسی و مراجعه به پزشک دارد.
برخلاف تصور عمومی، بروز این اتفاق در سنین پایین (۱۶ ـ ۱۷ سالگی) بی اهمیت نیست و بیماری کم کاری تخمدان ـ که به آن در اصطلاح علمی تخمدان پلی کیستیک می گوییم ـ می تواند از همین زمان شروع شود.
از علائم این بیماری، زیادشدن هورمون های مردانه یا اثرات آن است. یعنی ممکن است در آزمایش خون، هورمون تستوسترون یعنی هورمون مردانه زیاد بوده یا سطح هورمون طبیعی باشد، ولی فقط علائم افزایش این هورمون ها به صورت افزایش موهای زائد یا آکنه بروز کند.
افزایش مو های زائد به معنی افزایش مو های نواحی خاصی از بدن است که مهم ترین نقاط آن شامل ناحیه فوقانی لب، چانه، روی جناغ سینه، اطراف ناف و روی ران هاست.
در این نواحی به دلیل حساس بودن ریشه های مو به هورمون های مردانه، مو ها زبر، خشن و سیاه تر از معمول رشد می کنند.
توضیح این که ساعد و ساق نواحی حساس به هورمون نبوده و پرمویی در این نواحی عمدتا سرشتی است و ربطی به هورمون ها ندارد.
از دیگر علائم این بیماری، بروز چاقی و آکنه (جوش های صورت در سن بلوغ) در سنین شروع قاعدگی است که اغلب این علائم با قاعدگی های دیر به دیر همراه است.
از علائم آزمایشگاهی دیگر این سندرم، مقاومت به انسولین است که در نهایت می تواند به دیابت منجر شود.
به این ترتیب بیمارانی که مبتلا به تنبلی تخمدان هستند در واقع استعداد ابتلا به دیابت را دارند و در صورتی که پرخوری کنند و وزن مناسب نداشته باشند در سنین میانسالی مبتلا به دیابت خواهند شد.
ابتلا به دیابت بارداری نیز در این بیماران کاملا امری محتمل است. یکی از مهم ترین تبعات این بیماری نازایی است که در حدود ۴۰ درصد مبتلایان وجود دارد.
همچنین احتمال سرطان پستان و رحم در این افراد بیشتر از افراد عادی است. احتمال ابتلا به بیماری های فشار خون و بیماری قلبی و نیز دیابت در سال های بعد در این افراد زیادتر است.
از مهم ترین علائم این سندرم که علت نامگذاری آن به عنوان تخمدان پلی کیستیک است، دیده شدن کیست های متعدد کوچک در تخمدان ها در سونوگرافی است.
سایز این کیست ها معمولا زیر ۱۰ میلی متر بوده (۹ ـ ۲ میلی متر) و به تعداد زیاد در هر تخمدان است و برخلاف کیست های بزرگ تر و منفرد تخمدان، این کیست ها معمولا طی دو تا سه ماه بعد از بین نمی رود. به علاوه در سونوگرافی این افراد معمولا سایز تخمدان ها بزرگ تر از حد عادی است.
برای جلوگیری از عوارض فوق باید به درمان بیماری اقدام کرد. هدف از درمان، منظم شدن عادت ماهانه و در نتیجه تخمک گذاری منظم تخمدان هاست. این کار در درجه اول با کاهش وزن (در بیمارانی که وزن بالاتر از نرمال دارند) و ورزش منظم در کنار مصرف داروهای مناسب انجام می شود. این عارضه شامل تخمدان ‌هایی می ‌‌شود که به دلایل مختلفی از کار افتاده ‌‌اند.
سابقه این بیماری، در بستگان (خواهر، مادر، عمه، خاله و...) نیز مهم است.
ولی مهم ترین اختلال مربوط به غدد درون ریز است که در آن افزایش هورمون های مردانه یا آندروژن ها دیده می شود.

علائم تنبلی تخمدان
- مهم ترین علامت این بیماری، تخمک گذاری های کم و نامنظم، عدم تخمک گذاری به مدت طولانی و حتی طی ماه هاست که این مشکل خود را به صورت پریودهای دیر به دیر و گاهی، هر چند ماه یک بار نشان می دهد.
 - افزایش آندروژن های تخمدان و غده فوق کلیوی باعث بروز پرمویی، چرب شدن پوست و آکنه در زنان بیمار می شود.
افزایش آندروژن غالباً به قدری زیاد است که موجب عضلانی شدن اندام ، کلفت شدن صدا و ریزش موهای شقیقه می شود. لذا در صورت پیشرفت سریع و شدید علائم فوق، باید به فکر بیماری های دیگری مثل بدخیمی و مشکلات غده فوق کلیه بود.
- چاقی‌های غیرمتقارن و به اصطلاح مردانه در خانم های بیمار دیده می شود. چاقی موجب افزایش هورمون تستوسترون آزاد و نیز تولید دائمی استروژن از آندروژن می شود. همچنین ضایعات پررنگ پوستی که قهوه ای مایل به سبز و قرینه هستند و در لمس ظریف به صورت مخمل حس می شوند را ایجاد می کند. چاقی بیشتر در گردن، زیربغل و کشاله ران دیده می شود.
- مهم ترین علامت این بیماری، دیده شدن کیست های متعدد کوچک در تخمدان ها در سونوگرافی است که برخلاف کیست های بزرگ تر و منفرد تخمدان، طی 2 تا 3 ماه بعد از بین نمی روند.

درمان تنبلی تخمدان
درمان بیماران مبتلا به تنبلی تخمدان، شامل درمان پرمویی، آکنه، عدم تخمک گذاری و ضخیم شدن لایه درونی رحم ( آندومتر) است. در افراد چاق، کاهش وزن می تواند در در درمان تمامی این موارد کمک کند.
در درمان پرمویی باید نکات زیر را مد نظر قرار داد:
- موهایی که در بدن وابسته به آندروژن هستند و به درمان طبی پاسخ می دهند، عبارتند از: موهای صورت، سینه، شکم و کشاله ران. موهای سایر نقاط بدن نظیر: اطراف سینه، بازوها، پشت و ساق پاها پاسخ مناسبی به درمان طبی نمی دهند.
- حداقل مدت زمان لازم برای مشاهده اثرات درمانی دارو، حدود 6 ماه است.
- در بیش از نیمی از بیمارانی که معالجه شده اند، پس از قطع دارو موها مجدداً رشد می کنند.
- تا حصول نتیجه مطلوب، بهتر است از روش مکانیکی (دکلره کردن، تراشیدن و کندن مو) نیز استفاده شود.
- موهایی که مدت های مدیدی است رشد کرده و دارای ضخامت زیادی هستند، به درمان طبی پاسخ مناسب نمی دهند و باید به روش فیزیکی آنها را از بین برد.

عوارض تنبلی تخمدان
سبب رشد بی‌رویه مخاط داخلی رحم می‌شود که می‌تواند در طولانی‌مدت باعث بروز سرطان رحم شود.
افزایش مقدار انسولین و هورمون مردانه در این بیماری باعث می شود، تخمدان ها هورمون مردانه بسازند و باعث پیدایش آکنه (جوش) و موهای ضخیم و تیره رنگ بر روی بدن شود.
دیگر عوارض این بیماری شامل: دیابت، حملات قلبی و چاقی می باشند.
زنان بیمار مستعد ابتلا به دیابت و فشارخون بالا هستند.

داشتن اضافه وزن، دلیل نمی شود که سالم نباشید
یکی از بزرگ ترین برداشت های اشتباه درباره زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک که اضافه وزن دارند این است که آنها زیاد می خورند و ورزش نمی کنند. این درست نیست! زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک از یک مشکل متابولیسمی به نام مقاومت انسولینی رنج می برند. انسولین، هورمون رشدی قوی است که نقش آن در بدن، افزایش ذخیره چربی می باشد.
این زنان باوجود داشتن تغذیه سالم از نظر کالری و ورزش منظم، همچنان وزن اضافه می کنند. همچنین، مقاومت انسولینی حتی با ایجاد تغییراتی در برنامه غذایی و ورزش، فرایند کاهش وزن را دشوار می سازد. اما این دلیل نمی شود که زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک از سلامت برخوردار نباشند. باوجود کاهش وزن بسیار اندک و یا حتی هیچ کاهش وزنی، آنها می توانند با تغییراتی در سبک زندگی شان، علائم شان را بهبود داده و سلامت شان را به بیشترین حد ممکن برسانند.

آن همه مو کجا رفتند؟!
ریزش مو یکی از نگرانی های زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک است که از آن رنج می برند. نگرانی مداوم بابت نازک شدن موها و امکان کچلی در آینده، اضطراب آور و وحشتناک است.
راهکار: داروی اسپیرونولاکتون می تواند تاثیر چشمگیری در پیشگیری یا کاهش ریزش مو داشته باشد.
تمایل بسیار شدید به شیرینی جات
در بیشتر زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، اشتهای زیادی به خوردن شیرینی مشاهده می شود؛ حتی بعد از صبحانه، ناهار، و یا شام. چرا؟ انسولین به عنوان یک محرک اشتها عمل می کند که ما را به خوردن غذاهای سرشار از کربوهیدرات وا می دارد.

با مصرف پراکنده کربوهیدرات ها، در طول روز به جنگ ولع شدید به شیرینی جات بروید، وعده های غذایی تان بیشتر بر پایه پروتئین ها باشد، به طور مرتب ورزش کنید، و از مکمل ها و داروهای کاهش دهنده هورمون انسولین استفاده نمایید.
بابت حرفی که هنگام گرسنگی زدم متاسفم!
نوسانات نامنظم قند خون و میزان انسولین می تواند موجب شود میزان قند خون ناگهان افت کند. قند خون پایین هم می تواند منجر به تاثیرات جانبی ناخوشایند مانند سردرد، گیجی، آسیب پذیری و خشم شود که به آن"عصبانیت ناشی از گرسنگی" می گویند.
تغییرات شدید خلق و خو
یک دقیقه احساس خوبی دارید و سپس عصبانی، مضطرب و یا افسرده می شوید؟ عجیب نیست. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک نسبت به زنانی که این سندرم را ندارند، بیشتر در معرض اضطراب و افسردگی هستند. اگر احساس می کنید نمی توانید تغییرات خلق و خوی تان را کنترل کنید، از یک متخصص اعصاب و روان کمک بگیرید.
ماه ها طول می کشد تا دو کیلو وزن کم کنم، ولی یک روزه می توانم دو کیلو اضافه کنم!
روند کاهش وزن در این زنان بسیار کُند می باشد. آیا رژیم لاغری را با یکی از دوستان تان که مبتلا به این سندرم نیست شروع کرده اید و او موفق شده وزن کم کند اما برای شما اتفاقی نیفتاده؟ آیا وزنی که به سختی کم کرده اید می تواند به سرعت برگردد؟ این تاثیر همان انسولین است.
رویای بچه دار شدن
حتی اگر در حال حاضر تصمیمی برای بچه دارشدن نداشته باشید، بازهم کنجکاو هستید که بدانید آیا می توانید بچه دار شوید یا نه. سندرم تخمدان پلی کیستیک، دلیل اصلی ناباروری تخمک گذاری است. گاهی این زنان برای متقاعد کردن خودشان می گویند که پزشک شان بنا به تشخیصی که داده گفته است اگر بارداری شان غیرممکن نباشد، بسیار دشوار خواهد بود. این اطلاعات می تواند موجب استرس و آشفتگی در زنانی شود که خودشان هم اکنون به اندازه کافی مضطرب و تحت فشار هستند.
حقیقت این است که پیشرفت های جدید در داروهای باروری، باعث می شود نسبت به گذشته، تعداد بیشتری از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک امکان مادر شدن پیدا کنند. هرگز امیدتان را از دست ندهید.
من دیگر نوجوان نیستم، اما همچنان جوش می زنم!
فکر می کنید دیگر دوران نوجوانی را پشت سر گذاشته اید و جوش های آن دیگر نباید بازگردند، اما به عنوان یک فرد بزرگسال هنوز هم به شدت دچار جوش و آکنه هستید؟ دلیلش میزان بالای هورمون تستوسترون می باشد. تغییراتی در رژیم غذایی و داروهای مهارکننده اندروژن می تواند به کاهش این جوش ها کمک نماید.
نمی توانید از دستشویی زیاد دور شوید!
اگر متفورمین مصرف می کنید می دانید این جمله یعنی چه! یکی از عوارض شایع داروی معروف دیابت یعنی متفورمین، اسهال بعد از خوردن یک وعده پرکربوهیدرات است.
کیستی وجود ندارد!
زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، در واقع کیست ندارند! چیزهایی که در سونوگرافی مشاهده می شوند کیست نیستند، بلکه فولیکول های کوچکی هستند که تخمدان ها را محاصره کرده اند. البته پیشنهاد شده که نام" سندرم تخمدان پلی کیستیک" تغییر کرده و نامی جایگزین شود که اشاره ای به کیست نداشته باشد.
شما تنها نیستید
دست کم 10 درصد از جمعیت زنان در ایالات متحده مبتلا به این سندرم هستند که موجب شده رایج ترین اختلال غدد درون ریز در میان زنان در سن باروری باشد. بنابراین اگر احساس می کنید که تنها هستید، اینطور نیست!